193. Linge4: Tiel - Beesd at EveryTrail
Na Tiel begint de Linge een rivier te worden. Tijdens de wandeling herkennen we de meanders die zich door het land kronkelen.
Tiel,
waar we beginnen, is één van de oudste steden van Nederland aan de
Waal. Het heeft zijn bloei aan de ondergang van Dorestad (Wijk bij
Duurstede) te danken. De schepen kwamen nu langs Tiel en dus kun je er
tol heffen en dus word je er rijk van en dus krijg je stadsrechten (van
de Utrechtse bisschop). Tiel werd een belangrijke Hanzestad.
Omdat
Tiel midden in de Beuwe ligt, is hier ooit een stripfiguur bedacht door
een reclamebureau in de jaren vijftig. Het werd Tiels mascotte: Flipje,
die zich omringde met allerlei dieren zoals Jasper Aap, Bertje Big en
Juffrouw Schaap. Het fruitbaasje vind je terug op diverse wegwijzers van
de stad.
Voordat we de A15 weer eens oversteken passeren we eerst
Wadenoijen met een mooi gelegen kerkje aan Lingedijk en het dorpje Kerk
Avezaath, niet te verwarren met Kapel Avezaath wat aan de Tielse kant
ligt. We slingeren nu met de Linge mee richting Geldermalsen. Vanaf hier
kun je met je strijkijzer de Linge bevaren tot aan Gorinchem. De
zonnewijzer in het centrum van Geldermalsen is slim: Je eigen persoon
vormt de zonnewijzer. Door nu per maand op een juiste tegel te gaan
staan, wordt de tijd (geen zomertijd natuurlijk) redelijk nauwkeurig
aangegeven.
Vanaf Geldermalsen gaan we opnieuw de Linge over naar
Tricht. Het ligt prachtig tussen de fruitbomen aan de Linge, terwijl een
bord nog herinnert aan de windhoos van 25 juni 1967. Vijf mensen lieten
het leven.
We eindigen de wandeling in de Hoge Heerlijkheid
Mariënweerd. In de 1129 mocht er een Norbertijnenklooster worden
gesticht en werden de omliggende gronden geëxploiteerd. Dat was
overigens wel een probleem, want merendeels van de tijd stond hier de
boel onder water. Na talrijke plunderingen en omdijkingen kwam het
gebied in handen van particulieren (Van Bijlandt en fam Verschuere)
terecht. Het is een complex waar je door de landerijen kunt lopen, kunt
slapen eten en drinken.
donderdag 26 december 2013
vrijdag 20 december 2013
De Linge: Langs Betuweroutes
Linge3: 192. Opheusden - Tiel at EveryTrail
Aan de ene kant lang en saai om langs de obstakels van sporen en snelwegen te geraken. Aan de andere kant fascinerend om te zien hoe de mens de omgeving naar zijn hand heeft gezet. Van de Linge zien we deze tocht relatief weinig. Via bruggen stippen we het water aan. Alleen aan het eind bij Zoelen lopen bij we er weer langs.
We beginnen bij het station Opheusden en moeten de Linge verlaten om over de Betuweroute en de A15 te komen. Het is een beetje verwarrend, maar er zijn twee sporen: De ene heet de Betuwelijn, waarover passagiers vervoerd worden, de andere heet Betuweroute waarover het goederentransport plaatsvindt. Beide lijnen vergezellen de Linge over een grote afstand. De Betuwelijn is eigenlijk nog niet zo oud en dateert van 1882 en heeft een flinke bijdrage geleverd aan de ontsluiting van de geïsoleerde Betuwe. We vergezellen de lijn van Elst tot aan Gorinchem. Verschillende spoorwegmaatschappijen exploiteren de lijn (NS, Synthus, Arriva), die tussen Elst en Tiel door diesels wordt bediend. De rest van de lijn is elektrisch, Om zo goedkoop mogelijk op dit spoor te reizen moet je vooral niet de ov-chip gebruiken (2013), want je betaalt iedere vervoerderswissel het opstaptarief. De kortingskaart werkt alleen goed door een papieren kaartje te kopen via automaat of internet. Heel fuzzy dus dit OV-systeem in Nederland.
De Betuweroute is de nieuwste goederenspoorlijn, die vanaf Zevenaar naar de Rotterdamse havens loopt. De Linge loopt er dus in de volle lengte langs. Vanaf 2007 zijn de treinen er gaan lopen. Op dit moment is het nog vrij rustig op de baanvakken van deze peperdure spoorlijn. Dat komt vooral ook omdat de aansluiting in Duitsland nog niet optimaal is. Er rijden speciale locomotieven om het speciale voltage van 25kV (50Hz) te kunnen gebruiken. In Europa zou dat de standaard moeten worden, maar ik vrees dat we dat niet meer zullen meemaken. Nederland is sowieso een vreemde eend in de bijt met zijn 1500V gelijkspanning op het hoofdnet.
De andere route die we voortdurend kruisen is de A15. De autosnelweg loopt van de Maasvlakte naar Enschede, waarbij de snelweg rond Zevenaar ontbreekt. Misschien komt dat ooit nog eens. Op de snelweg word je verward door de maximum snelheid, die soms 130km/h, soms 120km/h of soms 100km/h is. Je moet dan ook nog op je horloge kijken, want tussen 19:00 en 6:00hr gelden er weer andere snelheden. Onze etappe passeer de snelwegen driemaal, waarbij de soms de taluds beklimmen via het gras en soms via een trap (bij Zoelen,Tiel).
Een belangrijk obstakel vormt ook het Amsterdam Rijnkanaal. Het is in tussen Wijk bij Duurstede en Tiel ) `ja, ja allebei Hanzesteden!' volledig nieuw uitgegraven en met zijn 120m breedte geschikte voor 4baks duwvaart. Het is interessant te vermelden dat één van Nederlands meest notoire oorlogsmisdadigers Anton Mussert, aan de wieg heeft gestaan van de plannen van dit kanaal. Hij kwam op het idee om het peil tussen Amsterdam en de Lek op één niveau te brengen om zo het kanaal hiertussen sluizenvrij te houden. We passeren het kanaal bij Tiel-Zoelen. Het talud kan hier NIET genomen worden, je moet hier 2km omlopen, want de hoge hekken (2 stuks met prikkeldraad) zijn onneembaar. De Linge stroomt hier onder het kanaal door en begint na Zoelen en Tiel eindelijk een echte rivier te worden. Overigens Zoelen is een mooi beschermd dorp met kasteel en witte huizen. Aan de andere kant van de Linge is er Tiel. Één van de oudste steden van Nederland die net zoals Nijmegen aan de Waal ligt.
Aan de ene kant lang en saai om langs de obstakels van sporen en snelwegen te geraken. Aan de andere kant fascinerend om te zien hoe de mens de omgeving naar zijn hand heeft gezet. Van de Linge zien we deze tocht relatief weinig. Via bruggen stippen we het water aan. Alleen aan het eind bij Zoelen lopen bij we er weer langs.
We beginnen bij het station Opheusden en moeten de Linge verlaten om over de Betuweroute en de A15 te komen. Het is een beetje verwarrend, maar er zijn twee sporen: De ene heet de Betuwelijn, waarover passagiers vervoerd worden, de andere heet Betuweroute waarover het goederentransport plaatsvindt. Beide lijnen vergezellen de Linge over een grote afstand. De Betuwelijn is eigenlijk nog niet zo oud en dateert van 1882 en heeft een flinke bijdrage geleverd aan de ontsluiting van de geïsoleerde Betuwe. We vergezellen de lijn van Elst tot aan Gorinchem. Verschillende spoorwegmaatschappijen exploiteren de lijn (NS, Synthus, Arriva), die tussen Elst en Tiel door diesels wordt bediend. De rest van de lijn is elektrisch, Om zo goedkoop mogelijk op dit spoor te reizen moet je vooral niet de ov-chip gebruiken (2013), want je betaalt iedere vervoerderswissel het opstaptarief. De kortingskaart werkt alleen goed door een papieren kaartje te kopen via automaat of internet. Heel fuzzy dus dit OV-systeem in Nederland.
De Betuweroute is de nieuwste goederenspoorlijn, die vanaf Zevenaar naar de Rotterdamse havens loopt. De Linge loopt er dus in de volle lengte langs. Vanaf 2007 zijn de treinen er gaan lopen. Op dit moment is het nog vrij rustig op de baanvakken van deze peperdure spoorlijn. Dat komt vooral ook omdat de aansluiting in Duitsland nog niet optimaal is. Er rijden speciale locomotieven om het speciale voltage van 25kV (50Hz) te kunnen gebruiken. In Europa zou dat de standaard moeten worden, maar ik vrees dat we dat niet meer zullen meemaken. Nederland is sowieso een vreemde eend in de bijt met zijn 1500V gelijkspanning op het hoofdnet.
De andere route die we voortdurend kruisen is de A15. De autosnelweg loopt van de Maasvlakte naar Enschede, waarbij de snelweg rond Zevenaar ontbreekt. Misschien komt dat ooit nog eens. Op de snelweg word je verward door de maximum snelheid, die soms 130km/h, soms 120km/h of soms 100km/h is. Je moet dan ook nog op je horloge kijken, want tussen 19:00 en 6:00hr gelden er weer andere snelheden. Onze etappe passeer de snelwegen driemaal, waarbij de soms de taluds beklimmen via het gras en soms via een trap (bij Zoelen,Tiel).
Een belangrijk obstakel vormt ook het Amsterdam Rijnkanaal. Het is in tussen Wijk bij Duurstede en Tiel ) `ja, ja allebei Hanzesteden!' volledig nieuw uitgegraven en met zijn 120m breedte geschikte voor 4baks duwvaart. Het is interessant te vermelden dat één van Nederlands meest notoire oorlogsmisdadigers Anton Mussert, aan de wieg heeft gestaan van de plannen van dit kanaal. Hij kwam op het idee om het peil tussen Amsterdam en de Lek op één niveau te brengen om zo het kanaal hiertussen sluizenvrij te houden. We passeren het kanaal bij Tiel-Zoelen. Het talud kan hier NIET genomen worden, je moet hier 2km omlopen, want de hoge hekken (2 stuks met prikkeldraad) zijn onneembaar. De Linge stroomt hier onder het kanaal door en begint na Zoelen en Tiel eindelijk een echte rivier te worden. Overigens Zoelen is een mooi beschermd dorp met kasteel en witte huizen. Aan de andere kant van de Linge is er Tiel. Één van de oudste steden van Nederland die net zoals Nijmegen aan de Waal ligt.
donderdag 12 december 2013
De Linge: Midden in de stroom
191. Linge2: Elst - Opheusden at EveryTrail
De Linge is op dit traject niet op zijn spectaculairst. We lopen eigenlijk meer langs een uitgegraven wetering die de Betuwe moet ontwateren. Die wetering ligt er al heel lang en omdat de Rijn hier niet zo ver van stroomt, was dit ook het gebied waar de Romeinen hun grens (Limes) hadden. Vlak bij Elst passeren we de Oude Molenweg. Dit is een oude Romeinse weg. Verder zie je hier niets van al dat ouds. Te veel nattigheid allemaal.
Lopen we een stukje door dan ontwaren een bijzonder kruis aan de Linge. Het is een moordkruis ook wel een zoenkruis. Zo'n kruis werd opgericht voor de nabestaande van een vermoord slachtoffer. De dader (of zijn familie) werden vaak tot het oprichten van zo'n kruis veroordeeld als verzoening voor de nabestaanden. Misschien moesten we dat maar weer eens invoeren. Je vindt de kruizen op verschillende plekken in Nederland.
Als we het saaiste achter de rug hebben komen we in Zetten. Het is weer zo'n plaats waar idealistische dominees tehuizen oprichtten voor jongeren. In dit geval ongehuwde moeders en meisjes die gevallen waren voor en door de prostitutie. De mannen gingen zoals altijd in die tijd, vrijuit, de meisjes dachten veilig te zijn, maar waren dat ook niet altijd. De Heldringstichting kwam regelmatig in opspraak door het strenge regime en, hoe kan het ook anders: misbruik.
Vlakbij Zetten ligt het dorpje Hemmen. Tot de oorlog lag hier mooi landhuis, maar omdat we hier midden in de frontlinie zaten, is hier heel erg gevochten. Het huis is in januari 1945 volledig verwoest door de geallieerden omdat zich Duitse parachutisten er zich in schuil hielden. Wat nu rest zijn wat fundamenten, een bos en een volledig gerestaureerde kasteeltuin. Wel sneu voor de Van Lynden's, één van de oudste en meest gerenommeerde adellijke geslachten van Nederland.
We lopen verder langs de Linge en passeren een enorm schakelstation. Nederland kent diverse hoogspanningen: Het 380kV (Internationaal) en het 150kV net zijn daarvan het belangrijkste. Ze komen bij Hemmen-Dodewaard samen en worden hier afgetransformeerd voor huishoudelijk en industrieel gebruik. De stations zijn gescheiden.
De route eindigt in Opheusden, een christelijk dorp, waar 's zondags naar hartenlust kunt kerken. Hier ligt ook het enige treinstation wat echt aan de Linge ligt. Het spoor heeft zeer bijgedragen aan de ontsluiting van de geïsoleerde Betuwe en het transport van het vele fruit dat zijn weg naar de steden moest vinden.
De Linge is op dit traject niet op zijn spectaculairst. We lopen eigenlijk meer langs een uitgegraven wetering die de Betuwe moet ontwateren. Die wetering ligt er al heel lang en omdat de Rijn hier niet zo ver van stroomt, was dit ook het gebied waar de Romeinen hun grens (Limes) hadden. Vlak bij Elst passeren we de Oude Molenweg. Dit is een oude Romeinse weg. Verder zie je hier niets van al dat ouds. Te veel nattigheid allemaal.
Lopen we een stukje door dan ontwaren een bijzonder kruis aan de Linge. Het is een moordkruis ook wel een zoenkruis. Zo'n kruis werd opgericht voor de nabestaande van een vermoord slachtoffer. De dader (of zijn familie) werden vaak tot het oprichten van zo'n kruis veroordeeld als verzoening voor de nabestaanden. Misschien moesten we dat maar weer eens invoeren. Je vindt de kruizen op verschillende plekken in Nederland.
Als we het saaiste achter de rug hebben komen we in Zetten. Het is weer zo'n plaats waar idealistische dominees tehuizen oprichtten voor jongeren. In dit geval ongehuwde moeders en meisjes die gevallen waren voor en door de prostitutie. De mannen gingen zoals altijd in die tijd, vrijuit, de meisjes dachten veilig te zijn, maar waren dat ook niet altijd. De Heldringstichting kwam regelmatig in opspraak door het strenge regime en, hoe kan het ook anders: misbruik.
Vlakbij Zetten ligt het dorpje Hemmen. Tot de oorlog lag hier mooi landhuis, maar omdat we hier midden in de frontlinie zaten, is hier heel erg gevochten. Het huis is in januari 1945 volledig verwoest door de geallieerden omdat zich Duitse parachutisten er zich in schuil hielden. Wat nu rest zijn wat fundamenten, een bos en een volledig gerestaureerde kasteeltuin. Wel sneu voor de Van Lynden's, één van de oudste en meest gerenommeerde adellijke geslachten van Nederland.
We lopen verder langs de Linge en passeren een enorm schakelstation. Nederland kent diverse hoogspanningen: Het 380kV (Internationaal) en het 150kV net zijn daarvan het belangrijkste. Ze komen bij Hemmen-Dodewaard samen en worden hier afgetransformeerd voor huishoudelijk en industrieel gebruik. De stations zijn gescheiden.
De route eindigt in Opheusden, een christelijk dorp, waar 's zondags naar hartenlust kunt kerken. Hier ligt ook het enige treinstation wat echt aan de Linge ligt. Het spoor heeft zeer bijgedragen aan de ontsluiting van de geïsoleerde Betuwe en het transport van het vele fruit dat zijn weg naar de steden moest vinden.
vrijdag 6 december 2013
De Linge: Naar de Bron, de Linie en Kasteel
190. Linge1: Pannerden - Elst at EveryTrail
Met zijn 108km is de Linge de langste originele Nederlandse rivier, die begint bij een inlaat aan het Pannerdens kanaal. Er gaan verhalen dat de rivier ooit ontsprong onder het huis van veerman Jan van Driel, maar het is eigenlijk een ontwateringssloot (wetering) voor de Rijn. Het is al in de 13de eeuw gegraven. Tegenwoordig is de loop gedefinieerd en het waterpeil gecontroleerd door de pompen en spuien aan het kanaal.
Als we de eerste kilometers lopen, zien we al gauw kasteel Doornenburg, wat met recht een echt kasteel genoemd mag worden. Het dateert al uit de 13de eeuw. De voorburcht (uniek) is van de 15de. In 1936 werd het na verval gerestaureerd om vervolgens in 1945 volledig te worden verwoest door een Engels bombardement. Vanaf 1947 tot 1968 is het herbouwd en de filmserie Floris maakte er dankbaar gebruik van.
De tweede wereldoorlog heeft hier sowieso zijn sporen achtergelaten. Vooral in het laatste jaar toen Arnhem een brug te ver bleek, zijn hier velen gesneuveld. De Linge bevond zich midden in de linie. Als je het Liniepad volgt langs de Linge, kun je er de gruwelijke verhalen lezen op diverse borden.
De Linge laat zich hier goed belopen langs mooi aangelegde fietspaden die langs de vele fruitbomen voeren. We ontmoeten hier ook voor het eerst de Betuwelijn die bij Zevenaar op de hoofdlijn aansluit. Veel transport op deze goederenlijn overigens weer niet gezien. Misschien komt het nog.
De Linge loopt hier precies tussen Huissen en Bemmel in en vormt daarbij ook de grens tussen deze twee oostelijke Betuwe dorpen. De Duitsers bliezen hier de dijken op, zodat de Betuwe voor een flink deel onderliep. De geällieerden weken daarom uit aar het oosten tijden operatie Veritable.
Denk niet dat de angst voor oorlog was afgelopen. In de vijftiger jaren werd in het diepste geheim de IJssellinie gecreëerd, waarbij de Rijn- en Waaldijken het zwakke punt vormden. Daardoor is de Defensiedijk ontstaan, die samenvalt met de A325. Het moest de Russen tegenhouden, die hier nooit een stap hebben gezet.
We eindigen in Elst. Het is een oeroud plaatsje, waar je nog resten kunt vinden van de Romeinen. Verder is Elst bekend van Heinz (de tomatenketchup) en de elstar (appel).
Met zijn 108km is de Linge de langste originele Nederlandse rivier, die begint bij een inlaat aan het Pannerdens kanaal. Er gaan verhalen dat de rivier ooit ontsprong onder het huis van veerman Jan van Driel, maar het is eigenlijk een ontwateringssloot (wetering) voor de Rijn. Het is al in de 13de eeuw gegraven. Tegenwoordig is de loop gedefinieerd en het waterpeil gecontroleerd door de pompen en spuien aan het kanaal.
Als we de eerste kilometers lopen, zien we al gauw kasteel Doornenburg, wat met recht een echt kasteel genoemd mag worden. Het dateert al uit de 13de eeuw. De voorburcht (uniek) is van de 15de. In 1936 werd het na verval gerestaureerd om vervolgens in 1945 volledig te worden verwoest door een Engels bombardement. Vanaf 1947 tot 1968 is het herbouwd en de filmserie Floris maakte er dankbaar gebruik van.
De tweede wereldoorlog heeft hier sowieso zijn sporen achtergelaten. Vooral in het laatste jaar toen Arnhem een brug te ver bleek, zijn hier velen gesneuveld. De Linge bevond zich midden in de linie. Als je het Liniepad volgt langs de Linge, kun je er de gruwelijke verhalen lezen op diverse borden.
De Linge laat zich hier goed belopen langs mooi aangelegde fietspaden die langs de vele fruitbomen voeren. We ontmoeten hier ook voor het eerst de Betuwelijn die bij Zevenaar op de hoofdlijn aansluit. Veel transport op deze goederenlijn overigens weer niet gezien. Misschien komt het nog.
De Linge loopt hier precies tussen Huissen en Bemmel in en vormt daarbij ook de grens tussen deze twee oostelijke Betuwe dorpen. De Duitsers bliezen hier de dijken op, zodat de Betuwe voor een flink deel onderliep. De geällieerden weken daarom uit aar het oosten tijden operatie Veritable.
Denk niet dat de angst voor oorlog was afgelopen. In de vijftiger jaren werd in het diepste geheim de IJssellinie gecreëerd, waarbij de Rijn- en Waaldijken het zwakke punt vormden. Daardoor is de Defensiedijk ontstaan, die samenvalt met de A325. Het moest de Russen tegenhouden, die hier nooit een stap hebben gezet.
We eindigen in Elst. Het is een oeroud plaatsje, waar je nog resten kunt vinden van de Romeinen. Verder is Elst bekend van Heinz (de tomatenketchup) en de elstar (appel).
Abonneren op:
Posts (Atom)